Darwin, tuż przed śmiercią ubolewał, że niezbyt dobrze zrozumiano jego
teorię doboru naturalnego jako jedyny mechanizm ewolucji. Teraz, gdy
niemal każdy dzień przynosi nowe odkrycia na polu genetyki i epigenetyki,
z pewnością zakrzyknąłby radośnie: "miałem rację".
Epigenetyka to nowa gałąz nauki, zajmująca się epigenomem, czyli ochron-
nym opakowaniem białek, wokół których owinięty jest materiał genetycz-
ny, czyli nici DNA.
Epigenom odgrywa główną rolę w określaniu, które z tysięcy genów będą
miały rzeczywisty wpływ na cechy organizmu.
Naukowcy z uniwersytetu wLinkoping (Szwecja) prowadzili specjalne
badania na kurach.Kury trzymano w takim kurniku, który zapewniał
kurom wyjątkowo stresujące warunki : manipulowano światłem tak, by
ptaki całkowicie straciły orientację, zaburzając im rytm spania i jedzenia.
Zdezorientowane kury wpadły w stres i zaczęły tracić umiejętność
wyszukiwania pożywienia ukrytego w labiryncie, którą to przedtem posia-
dały. Po pewnym czasie ptaki przeniesiono z powrotem w niestresujące
warunki, gdzie je zapłodniono, a ich pisklęta wykluły się również w tym
niestresującym otoczeniu. Wówczas okazało się , że pisklęta nie posia-
dają zdolności odnajdywania pokarmu w labiryncie. Odziedziczyły
po swoich matkach cechy wywołane u nich sztucznie przez wpływ środo-
wiska. Przeprowadzone dokładne badania wykazały, że stres wpływa na
ekspresje genów - potrafi niektóre z nich "włączać" lub wyłączać".
Szwedzi obserwowali również mieszkańców Norrbotten, najdalej na pół-
noc usytuowanej części kraju. Zbiory w tym rejonie są z reguły słabe,
ale od czasu do czasu występuje wysoki urodzaj. Oznacza to, że dzieci
dorastały przy gwałtownych zmianach ilości pożywienia. Badacze stwier-
dzili, że pojedyncze okresy wielkiego przejadania się pośrodku wielu lat
niedoborów pożywienia mogły sprawić, że wnuki takiej przejadającej się
osoby umierały średnio32 lata wcześniej, niż gdyby odżywianie w dzieciń-
stwie było stale zrównoważone.
To trochę przerażające, że styl naszego życia ma wpływ na długość życia
naszych potomków zanim oni nawet zostali zaplanowani.
Epigenetyka zachwiała mocno teorią doboru naturalnego.
Badania wykazały, że wielkie fragmenty genomu ludzkiego składają się
z wirusów lub podobnego do wirusów materiału, a więc nasuwa to podej-
rzenie, że dostały się tam drogą infekcji.
Badając mikroby uczeniu zdobyli dowody na to, że transfer genów odbywa
się nie tylko drogą z rodziców na potomstwo ale również występuje
pomiędzy organizmami. Bakteria może zdobyć dziesięć procent swoich
genów od innych organizmów.
Powstaje też pytanie: skoro genom jest tym, co definiuje organizm a orga-
nizmy mogą się swobodnie wymieniać genami, to jak wyznaczyć granicę
pomiędzy jednym organizmem a drugim?
Z niecierpliwością czekam na nową książkę Davida Shenka "Dlaczego
wszystko, co wam mówili o genetyce,talencie i IQ, jest błędne" by ukazała
się w polskim tłumaczeniu.
Bo troszkę przeraża mnie myśl, że to co robię teraz, w jakim środowisku
żyję, co i ile jem, może mieć wpływ na moje pra-prawnuki.